SPRING: Rapeflower

Als overlevenden kiezen we vaak voor stilte. We verzetten ons tegen het slachtofferlabel dat op onze levende lichamen wordt geplakt. Omdat we geen objecten van medelijden willen worden, maken we onszelf onzichtbaar. Maar door de confrontatie met de ervaring van verkrachting uit de weg te gaan, riskeren we vast te komen zitten in een cyclus van herhaling—waarin we aspecten van het trauma herbeleven in een wanhopige zoektocht naar verloren controle.  

Hoe kunnen we het eerlijk hebben over verkrachting? Hoe plaatsen we onze eigen ervaringen tussen het taboe en de pornoficering van dit onderwerp? RAPEFLOWER is een onderzoek dat plaatsvindt in het lichaam zelf. Het is in het lichaam—niet in discours—dat de ervaring van seksueel geweld, of het nu persoonlijk, overgeërfd of aangeleerd is, verweven raakt met verdedigingsmechanismen en overlevingsstrategieën. Dit is een verhaal over verkrachting dat niet wordt begrepen als een eenmalige gebeurtenis, maar als een conditie.  

Hoe kan de praktijk van de klassieke Japanse jiutamai-dans bijdragen aan deze zoektocht? Is het een vorm van bevrijding, of houdt het onderdrukking in stand? Of misschien beide? In RAPEFLOWER put Hana Umeda uit de tradities van deze 19e-eeuwse kunstvorm, die in Japan exclusief door vrouwen werd uitgevoerd. Voor veel van deze vrouwen was dans onlosmakelijk verbonden met geweld—opgesloten in kleine kamers en onderworpen aan seksueel misbruik tijdens besloten voorstellingen. De beweging, de spanning van het lichaam, de beperking en het bevriezen werden allemaal benadrukt door jiutamai-meesters die hun kennis doorgaven aan de volgende generatie vrouwelijke dansers.  

In de Romeinse legende pleegt Lucretia zelfmoord nadat ze werd verkracht door Sextus Tarquinius, waarna ze eeuwenlang een symbool van vrouwelijke deugdzaamheid wordt. Vandaag zou haar dood kunnen worden geïnterpreteerd als een gevolg van PTSS. Daartegenover staat de barokkunstenares Artemisia Gentileschi, die Lucretia herhaaldelijk afbeeldde in haar werk. Zij verwerkte haar eigen verkrachtingservaring door artistieke creatie en werd een van de eerste erkende vrouwelijke schilders in de Europese kunstgeschiedenis.  

Kan het podium—waar ik mijn verkrachte lichaam tentoonstel, sprekend in mijn eigen stem terwijl ik de collectieve ervaringen van generaties dansers belichaam—een ruimte worden voor bevrijding?  

Hana Umeda is performer, regisseur, danser en Natori in de Jiutamai Hanasaki-ryu-school. Ze studeerde af aan het SoDA-MA-programma van de HZT (Hochschulübergreifendes Zentrum Tanz) aan de Universität der Künste in Berlijn en voltooide een studie Culturele Wetenschappen aan het Instituut voor Poolse Cultuur van de Universiteit van Warschau. In 2020 nam ze de naam Sada Hanasaki aan als danser binnen de Jiutamai Hanasaki-ryu-traditie. Tussen 2021 en 2023 maakte ze deel uit van het collectief The Centre in Motion.  

In 2018 ontving ze een beurs van het Młoda Polska-programma van het Nationaal Centrum voor Cultuur in Polen, waar ze haar regiedebuut maakte met een voorstelling in KOMUNA WARSZAWA. In 2022 won ze de eerste editie van de New Situations Scene Artistic Residency bij het Contemporary Theatre in Szczecin. Daarnaast werd ze in 2023 genomineerd voor de IDFA DocLab-competitie voor Immersive Non-Fiction (IDFA DocLab: Phenomenal Friction, Amsterdam) voor de VR-installatie Close, waarin ze onderzoek doet naar de intergenerationele sporen van seksueel geweld.  

Co-gefinancieerd door de Minesterie van Cultuur en Nationaal Erfgoed. Co-georganiseerd door de Adam Mickiewicz Instituut als deel van internationaal cultureel programma van de Poolse Presedentie van de Raad van de Europese Unie 2025.